Maart: Bikefitting: de sleutel tot prestaties, comfort en blessurepreventie

Inleiding
Nu de dagen langer worden en het wielerseizoen voor de deur staat, is dit het ideale moment om je fietspositie onder de loep te nemen. Bikefitting – het optimaal afstellen van fiets en lichaam – is zowel voor recreatieve als competitieve wielrenners van enorme waarde. Een goede fietspositie is cruciaal om het maximale uit jezelf en je materiaal te halen. Het zorgt voor betere prestaties, meer comfort en helpt blessures te voorkomen. In deze blog, gepubliceerd in maart ter voorbereiding op het nieuwe seizoen, leggen we uit waarom bikefitting zo belangrijk is. We duiken in wetenschappelijke inzichten uit de bewegingswetenschappen en fysiotherapie en laten zien hoe Velosomatic’s unieke aanpak – een combinatie van academische kennis en jarenlange praktijkervaring – jou kan helpen om comfortabeler en sneller te fietsen, zonder pijntjes.

Verbeter je prestaties met de juiste fietspositie
Iedere wielrenner wil efficiënter rijden en misschien nét iets harder gaan. Je fietspositie speelt daarin een sleutelrol. Een optimale afstelling zorgt voor een efficiëntere krachtoverbrenging – elke trap is raak. Zo leidt de juiste zadelhoogte tot een optimale kniehoek, waardoor je kracht beter kunt overbrengen op de pedalen en je minder energie verspilt aan onnodige bewegingen. Er zijn aanwijzingen dat ergonomische aanpassingen aan de fietspositie kunnen resulteren in prestatieverbetering (1). Met andere woorden: een goede bikefit kan je helpen meer vermogen te leveren met dezelfde inspanning.

Aerodynamica is een ander belangrijk aspect van prestaties, vooral bij hogere snelheden. Wist je dat bij ~30 km/u de luchtweerstand het grootste remmende effect heeft? Een gestroomlijnde houding kan het verschil maken tussen wel of geen persoonlijk record. Ongeveer 80% van de luchtweerstand van een renner wordt bepaald door de frontale oppervlakte (het “frontal area”) van renner + fiets. Door je houding compacter te maken (bijvoorbeeld iets dieper te zitten of je armpositie aan te passen) verminder je die frontale oppervlakte en dus de luchtweerstand. Dit betekent dat je met minder moeite harder kunt rijden. Professionele teams besteden daarom veel aandacht aan aerodynamische positionering – maar ook voor de recreant die zijn gemiddelde wil verhogen, valt hier winst te behalen. Met de juiste bikefit kun je een balans vinden tussen aerodynamica en volhoudbaarheid: een aero houding waar je daadwerkelijk lang in kunt blijven rijden.

Comfort en blessurepreventie door optimale afstelling
Prestaties zijn niks waard als je met pijn op de fiets zit. Comfort is essentieel voor zowel plezier als uithoudingsvermogen op de fiets. Een verkeerde fietspositie kan leiden tot allerlei pijntjes: zere knieën, een pijnlijke onderrug, tintelende handen of een gevoelig zitvlak – veel fietsers herkennen het helaas. Vaak zijn dit tekenen dat de afstelling niet bij jouw lichaamsbouw of bewegingsmogelijkheden past. Sterker nog, veel veelvoorkomende overbelastingsblessures bij wielrenners komen voort uit een verkeerde houding of verkeerd afgestemde fiets (1). Als de fiets niet is afgestemd op jouw lengte, flexibiliteit of eventuele beperkingen, ontstaan er onnodige spanningen op pezen en spieren. Denk bijvoorbeeld aan te hoog zitten (knee pijn), of te ver reiken naar het stuur (nek- en schouderklachten).

Een goede bikefit pakt deze problemen bij de bron aan. Door de fiets én de renner op elkaar af te stemmen, kun je pijnpunten wegnemen voordat het blessures worden. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat fietsers die een professionele bikefit hebben gedaan significant vaker zonder pijn en met meer comfort fietsen vergeleken met fietsers zonder bikefit (2). Een recente wetenschappelijke studie toonde aan dat na een gedegen bikefit de ervaren pijnklachten duidelijk afnamen en het comfort toenam – en die verbetering hield minstens vier maanden aan (1). Bovendien leidt meer comfort ertoe dat je langer kunt volhouden: als je lekker op de fiets zit, maak je makkelijker extra kilometers zonder te verkrampen of te verzuren. Omgekeerd kan ongemak ervoor zorgen dat je eerder afstapt of zelfs de fiets laat staan (1). Zeker beginnende wielrenners haken soms af door aanhoudende pijnklachten, terwijl een paar simpele aanpassingen aan hun fietspositie het plezier enorm hadden kunnen vergroten.

Kortom, voor blessurepreventie is een passende fietspositie onmisbaar. Je voorkomt niet alleen acute pijntjes, maar ook chronische overbelasting op de langere termijn. Denk aan het sparen van je kniegewrichten door de juiste kniehoek te hanteren, of het ontzien van je onderrug door een passende reikwijdte naar het stuur. Bikefitting zorgt dat de belasting op je lichaam gelijkmatiger en gezonder wordt verdeeld, zodat je seizoen niet vroegtijdig wordt verpest door een overbelastingsblessure.

Bikefitting bij Velosomatic: diensten en aanpak
Bij Velosomatic hanteren we een holistische benadering van bikefitting: we kijken naar jouw lichaam én jouw fiets als één geheel. Dankzij een unieke combinatie van geavanceerde meetmethoden en expertise uit de fysiotherapie kunnen we jouw ideale positie bepalen. Hieronder beschrijven we de specifieke bikefitting-diensten die Velosomatic aanbiedt en waarom die voor jou als fietser relevant zijn.

Fysiotherapeutisch onderzoek van de renner

Een goede bikefit begint bij jóu – jouw lichaam is het uitgangspunt. Daarom start Velosomatic elke fitting met een uitgebreid fysiotherapeutisch onderzoek. Hierbij evalueren we je mobiliteit, stabiliteit en spieractiviteit naast de fiets, voordat we überhaupt iets aan de fiets veranderen. In deze fysieke screening kijken we bijvoorbeeld naar flexibiliteit van hamstrings en heupen, de beweeglijkheid van je enkels, de mobiliteit van je wervelkolom en de stabiliteit van je core. Ook eventuele beenlengteverschillen, oude blessures of zwakke schakels komen aan het licht. Zo’n diepgaande lichaamsanalyse is van grote waarde: we ontdekken hoe jouw lichaam beweegt en waar beperkingen of asymmetrieën zitten. Die kennis nemen we mee in de fietsanalyse. Iemand met beperkte hamstringlenigheid plaatsen we bijvoorbeeld niet superdiep, omdat dat onhoudbaar is; iemand met verminderde coördinatie krijgt misschien iets meer ondersteuning vanuit de positie. Door je lichamelijke mogelijkheden en grenzen in kaart te brengen, kunnen we jouw fietspositie daarop afstemmen. Het resultaat is een houding die niet alleen krachtig is, maar ook biomechanisch haalbaar en gezond voor jouw lichaam. Hiermee leggen we de basis voor zowel betere prestaties als blessurepreventie.

2D-hoekmetingen voor biomechanische analyse
Na de lichamelijke screening stappen we op de fiets voor een gedetailleerde analyse van jouw houding en trapbeweging. Velosomatic maakt hiervoor gebruik van 2D-video-analyse (hoekmetingen). Terwijl jij op de fietstrainer trapt, worden met camera’s je bewegingshoeken gemeten – denk aan de kniehoek op het onderste punt van de trapbeweging, de heuphoek en de hoek van je bovenlichaam ten opzichte van de fiets. Deze 2D-hoekmetingen geven ons een biomechanisch beeld van jouw fietspositie in beweging. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat 2D bewegingsanalyse een valide en betrouwbare methode is om bijvoorbeeld de kniehoek tijdens het fietsen te beoordelen (3). We weten dus zeker dat we metingen krijgen waar we op kunnen vertrouwen.

Wat doen we met die gegevens? We vergelijken jouw waarden met algemeen aanvaarde richtlijnen én met wat we uit jouw fysiotherapeutische onderzoek weten. Stel, de meting laat zien dat je kniehoek 45° is op het onderste dode punt – dat is aan de grote kant. Mogelijk zetten we je zadel iets lager om dichter bij ~35° kniebuiging te komen, wat vaak efficiënter trapt en de knie minder belast. Het mooie van de 2D-analyse is dat we direct kunnen zien wat een aanpassing doet: verander je de zadelhoogte of positie van de schoenplaatjes, dan zien we meteen de nieuwe hoeken en kunnen we objectief beoordelen of het beter is. Ook zaken als heupwiegen of een ineengedoken houding kunnen we via video-opnames detecteren en aanpakken. Deze technologie neemt dus het giswerk weg en geeft feiten over jouw houding. Zo komen we tot een verfijnde afstelling waarbij alle hoeken kloppen – voor maximale kracht, efficiënte aerodynamica en minimale belasting van gewrichten.

Zadeldrukmeting met gebioMized
Een veelvoorkomende bron van discomfort op de fiets is het contactpunt met het zadel. Onvoldoende ondersteuning, verkeerde zadelvorm of -stand, of een scheve zithouding kunnen leiden tot pijn of instabiliteit. Om dit objectief in beeld te brengen, maakt Velosomatic gebruik van zadeldrukmeting met het geavanceerde Gebiomized-systeem. Hierbij leggen we een dunne, flexibele druksensor-mat op het zadel, die realtime meet hoe de druk van jouw zitbotjes en zitvlak over het zadel verdeeld is. In feite fungeert het als een “warmtekaart” van je zitpositie: zones met hogere druk lichten op.
Deze drukmeting is revolutionair, omdat het zichtbaar maakt hoe jij op het zadel zit en beweegt, iets wat vroeger grotendeels op gevoel moest gebeuren (4). In plaats van te vertrouwen op alleen jouw feedback (“mijn linkerzij voelt zwaarder belast”), kunnen we nu precies zien waar en wanneer er teveel druk ontstaat. Dit geeft belangrijke inzichten: is je gewicht netjes symmetrisch verdeeld of leun je stiekem meer op één kant? Schuif je veel heen en weer (wat op instabiliteit duidt) of blijf je stabiel zitten? Hoe beïnvloedt een kleine tilt van het zadel de drukverdeling? Gebiomized legt het onverbiddelijk vast.
Die objectieve data gebruiken we om je zithouding te optimaliseren. We kunnen bijvoorbeeld zien dat je te veel druk op de voorkant hebt (mogelijk zadel te ver omhoog of te ver naar voren), of juist veel druk op één zitbot (eventuele scheve positie of beenlengteverschil). Vervolgens passen we zadelpositie, hoogte of zelfs het type zadel aan en zien direct het effect op de drukkaart. Zo komen we tot een positie met optimale ondersteuning en stabiliteit. Een stabiel bekken is immers de basis voor een efficiënte trapbeweging – wie stevig en symmetrisch zit, kan meer kracht ontwikkelen met minder energieverlies (4). Bovendien voorkomt het schrijnende pijn of gevoelloosheid in het zitvlak op lange ritten. Zadeldrukmeting neemt veel giswerk weg bij het zoeken naar de juiste zadelsetup en verhoogt zowel comfort als prestaties (want minder wiebelen = meer power op de pedalen).

Frontaal oppervlaktemeting met Bioracer Aero
Als kers op de taart biedt Velosomatic een high-tech frontal surface meting aan met het Bioracer Aero-systeem. Dit wordt ook wel een “virtuele windtunnel” genoemd. Hierbij plaatsen we camera’s voor de fietser en meten we nauwkeurig je frontale oppervlakte – in lekentaal: de “schaduw” die je frontaal gezien maakt tegen de wind. Het Bioracer-systeem berekent vervolgens hoeveel vermogen (watt) jij moet trappen om een bepaalde snelheid vol te houden, gegeven die frontale oppervlakte en houding. Verander je iets aan je positie (bijvoorbeeld je hoofd meer intrekken of je armen dichter bijeen), dan zie je direct hoeveel watt je daarmee spaart of verliest op snelheid. Het is realtime feedback op je aerodynamica, zonder dat je in een echte windtunnel hoeft te staan.
Waarom is dit nuttig? Zoals eerder genoemd bepaalt je houding voor het grootste deel je luchtweerstand. Met Bioracer Aero kunnen we jouw aerodynamisch profiel optimaliseren op een wetenschappelijke manier, met harde cijfers. We streven naar een zo laag mogelijke CdA (frontal area * drag coefficient) zónder dat het ten koste gaat van comfort of trapbeweging. Tijdens de sessie laten we je verschillende houdingen uitproberen en meten we telkens het effect. Bijvoorbeeld: iets dieper zitten kan 10 watt schelen op 40 km/uur, maar als dat leidt tot oncomfortabele druk op de schouders die je niet lang volhoudt, dan zoeken we een tussenweg. Dankzij de directe metingen zie je precies wat elke aanpassing oplevert. Bioracer Aero is dezelfde technologie die ook door professionele teams wordt gebruikt om tijdritposities of sprintposities te finetunen. Het mooie is dat Velosomatic deze windtunnel-technologie toegankelijk maakt voor iedere wielrenner die nieuwsgierig is naar aero-winst. Sterker nog, we combineren de aero-meting vaak met de zadeldrukmeting, om zeker te weten dat een diepere houding niet tot een onrustige zit leidt – zo borgen we dat de aero winst in de praktijk vol te houden is.

Tijdens zo’n Bioracer Aero sessie krijg je inzicht in je huidige houding (baseline) en welke aanpassingen je stroomlijn verbeteren. Soms zijn het verrassend kleine dingen: hoofdpositie, knieënhouding, elleboogbreedte. Het eindresultaat is een houding waarmee je “gratis” snelheid pakt: je snijdt beter door de wind. Met het voorjaar en de zomerwedstrijden op komst is dit voor wedstrijdrijders een perfecte manier om seconden van je tijdritten of gemiddelde snelheid af te snoepen. Maar ook de snelle toerfietser zal genieten van een wat makkelijkere hoge kruissnelheid op de dijk met dezelfde inspanning. Aerodynamica is immers niet alleen voorbehouden aan profs – iedereen die hard wil gaan, heeft baat bij minder luchtweerstand.

Unieke combinatie van wetenschap en ervaring
Velosomatic onderscheidt zich door de bijzondere mix van academische achtergrond en praktijkervaring in de top van de wielersport. Nelis Koeken, de drijvende kracht achter Velosomatic, is niet zomaar een bikefitter: hij is opgeleid als fysiotherapeut en heeft zich verdiept in inspanningsfysiologie en biomechanica. Die solide kennisbasis uit de wetenschap combineert hij met ruim acht jaar ervaring als bikefitter en krachttrainer bij professionele wielerteams (waaronder WorldTour-ploegen Team Sunweb en Team DSM). In die rol heeft hij gewerkt met ’s werelds beste renners, waar niets aan het toeval wordt overgelaten. Die ervaring – het finetunen van posities voor kampioenen, met gebruik van de nieuwste technieken en inzichten – neemt Nelis mee naar elke bikefit bij Velosomatic.

Dit betekent voor jou als klant dat je profiteert van hetzelfde niveau van expertise als waar profrenners op vertrouwen. Nelis weet welke kleine details een groot verschil kunnen maken, en begrijpt hoe het menselijk lichaam reageert op houding en training. Bovendien blijft Velosomatic voortdurend op de hoogte van de laatste wetenschappelijke ontwikkelingen op fietsgebied. Of het nu gaat om de nieuwste studie over zadelhoogte en kniebelasting, of een innovatief meetinstrument – die kennis wordt hier in de praktijk gebracht. De filosofie is simpel: een bikefitting is pas geslaagd als hij wetenschappelijk onderbouwd is én praktisch werkt voor de renner in kwestie. Bij Velosomatic krijg je dus geen standaard verhalen of “one-size-fits-all” benadering, maar maatwerk gestoeld op feiten, met een scherp oog voor jouw persoonlijke behoeften. Deze unieke combinatie van wetenschap en praktijk zie je terug in de eerdergenoemde diensten: van drukmetingen tot aero-analyses, alles wordt ingezet om voor jou het beste resultaat te behalen.

Voorbereid het nieuwe wielerseizoen in
Maart is dé maand om de puntjes op de i te zetten voor het komende wielerseizoen. De wintertraining zit erop; nu is het tijd om te zorgen dat je materiaal perfect is afgestemd op jouw lichaam en doelen. Met een professionele bikefit bij Velosomatic kun je met een gerust hart de voorjaarstochten en wedstrijden tegemoet zien, wetende dat je in een optimale houding op de fiets zit. Je rijdt efficiënter, comfortabeler en vermindert de kans op ongemakken wanneer de uren in het zadel toenemen. Dat betekent meer focus op het genieten van de rit en het leveren van prestaties, en minder zorgen over pijntjes of verspilde energie.

Of je nu een fanatieke toerfietser bent die lange afstanden pijnvrij wil volhouden, of een wedstrijdrijder die ieder watt winst probeert te pakken – Velosomatic staat voor je klaar met expertise en persoonlijke aandacht. Dankzij onze unieke mix van academische kennis en ervaring op het hoogste niveau ben je verzekerd van een bikefitting die echt het verschil maakt. Zo ga jij optimaal voorbereid het nieuwe seizoen in. Heb je vragen of ben je benieuwd wat een bikefit voor jou kan betekenen? Neem gerust contact op met Velosomatic en boek direct uw afspraak in – we helpen je graag om dit seizoen naar een hoger niveau te tillen, in volle gezondheid en met veel fietsplezier!